Powered By Blogger

Friday, 29 July 2016

BAWKBAWN KAN EI IH A THATHNEMNAK HREKKHAT

Asia mi lawng si loih leitlun pumpuluk ei tha lakih mi tampi ih ei a hlawhtu bawkbawn hi a hmin kan kawh daan a bangaw cio lo men thei! Cuvek cekci in kan suan leh kan tuangtim, kan tuah dan ih zirin a thawt dan leh a thawtnak khal a danglamaw bet vivo thei ding. Sinan, thil tha kan tawmawk theh theimi umsun pakhat cu kan taksa hrangah thathnemnak tampi a neihmi hi a si.

BAWKBAWN THUHLA THEIHTHA HREKKHAT...

USA leh Australia English pawl cun eggplant ti'n mi tampi ih kan theihmi vek in a hmin an kawh lai ah UK English ve thung cun "aubergine" ti'n a rak ko deih cuteh! Cun, India lam hin "brinjal" tiin mirang tong sangin an ko ve thungih cuvek thotho in, Asia ram tamsawn khal in a hmang ve. Bawkbawn hi ziangtik kum ciah in an rak ei thok ti hi a fiang deuh lonan kum'1767' hrawngah 'eggplant' tiin mirangpawl in a hmin an rak ko thok zo rak siin. Bawkbawn hi Asia, Europe, Middle East lam leh Africa lam khal hin bangran te'n kan duhtlang vialvo cu a si.

BAWKBAWN NGAIHLO UM PANG THEIMIPAWL...

A kung leh a hnah daingah ruangah mi a thak thei ih a hel ih ei cun a kha in dang a pakter theh thei. Cun, a hmincia ei hmanah ngaihlo pang ahcun pum tla a nater thei in, dang khal a sar thei. Lu tla malte a nater thei in vun a thakter thei. Hmul paate neimi a si ruangah a rah , a hnah leh a kung kan daingah men khalah kan taksa vun a thakter in a sahal ter thei.




Bawkbawn ih Thathnemnak Ci (13) In Kan Thlir Tlang Pei
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

(1) Bawkbawn hin fiber(hri hram) leh antioxidants( sunglam thilsia dolettu) thahnem tak a neiih  himi hi kansar (cancer) nat hrang raldotu thatuk a sinak cu a si. Fiber hin sunglam ih thilsia a thiangfaiter ih antioxidants ve thung in taksa sung ih cells ti se theipawl a rak dolet ringring ve.

(2) Bawkbawn hi calorie(hriak) 25 lawng nei a si ruangah taksa rih lam thumter (weight loss) nak khalah thahnem tak ih mi bawmtheitu a si.

(3) Lungphucawl cang lo dingin mi a kilhim thei. Fiber , potassiam leh Vitamin B6,etc.. pawl a neihmi hin kan lung hnatuan nasa te'n a bawm thei ih a cakvak ter thei.

(4) Thii-khawh a kilveng thei. Vitamin phunphun a neihmi hin thii-khawh rang tuk ding a kilhim thei in punghman (nuamnai deuh) dingin hna a tuanter thei. Thii-khawh punghman a si ding hi a thupi ngaingai.

(5) Zuunthlum nat nei hrang khalah a tha tuk thotho. A sanbik cu, Fiber tampi a neihmi hin thisen lakih thi-thlum ummipawl hi a rak kilveng ringring ruangah a si.

(6) Vun a hning ter thei. Antioxidants thahnem tak a neihmi ruangah kum a upat ih vun cuar ding tla hi cuar lohli lo dingin a kilhim thei ih tlunah tidai tampi a paitelmi khal hin toxins (taksa sungih um tursia) pawl a malter vivo thei in vun a nonal ter thei. Vun rawng khal a tliang ter thei.

(7) Bawkbawn ah phytonutrients cahnak a um tel ruangah thluak hnatuan tertu thahri leh a dangdang pawl siat mai lo dingin a kilkhawi thei. Himi phytonutrients hi thluak caktertu hmanrua tha tak pakhat khal a si ve.

(8) Kuakfawp bang ding khalin tampi mi a bawm thei. Bawkbawn ah hin kuak ih telve mirang tongih nicotine timi dat a tel ve ruangah kuakfawh rawp tuk ding a demter thei in kuakfawh tiang mi a col lanta ter thei.

(9) Pumpi a hahdam ter thei vek in pumsung ih rawl rialnak hnatuan khal tangkai tak in a rak bawm thei ve. Hi khal hi bawkbawn in fiber tampi a neih ruangah a si. (Fiber tammi ei le in uar sehla pumpi na a um mal zet ding.)

(10) Ruhcang lam buainak phunphun hrang khalah bawkbawn hi a thahnem thei ngaingai. Iron(tan dat), magnessium leh calcium a paimipawl ih hnatuan duhum ngaingai ruangah a si.

(11) Thisen mal (anemia) nat khal a demter thei. Iron tampi a neihmi ih hnatuan thatnak zar ruangah thotho a siih himi thisen mal (anemia) nat kan theihthiam olsam theimi a langdan hrekkhat tla cu, zawng hngeuhngeu tivek, san leh vang um hran loih luaksuak tivek, vun thim niamniam tivek, nat dang nei hran lo ih thawthawt harsa tivek, thinphu dik lo, kut leh ke lam hlum theilo ih dai ttiamttiam ringring tivek, luna menmen tivek pawl tla an si.

(12) Bawkbawn ah folic acid timi thahnem tak a rak um bet vivo ruangah nunau, ahleice in naupai hrangah ei tha ngaingai mi a si. Naupaitu nu hrang lawng si lo'n a paimi naute hrang khalah thil tha ngaingai a si.

(13) Nui pumsung ih pai rero laimi naute a damcak ter in a cakvak ter thei. A tum lam khalin a thanglian ter thei.

BAWKBAWN BAWL DAAN CI (2)


1) Suan hmin ih ngapih tii thak tawh..
* Fai tei'h khol ih a lai ihsi phel. (zuk ih ta vek cancan khal in, lole nangmai duhdan in)
* Tiso ah kholhfai leh ah ciami thlak, hmin ceu sisi ih hel lo dingih suan.
* Hnakphek hmui phommi ah ngapih rawi in serthur na sorh thei.(a al, a thak leh a han dan kha mai duhdan).
                                  (LOLE)
* khasuan sen, a rang, sawhthing malte, ngapih rawhmi mallai, hnakphek hring, hnakphek pi leh kawlhang (bawnthur) rawhmi mallai phom rawi in na tuah thei.
NOTE : Himi hnakphek tii na tuahmi ah khasuan hnah lole nannan hnah ah sersi mi na rawi thei.



2) Zawngtah mu leh hnakphek thak thawi kio..
*Fai tak ih khol ta in sawl zerzi ih ah ( paa tuk siri lo deuh leh sah hlelhlel tuk lo in)
*Khasuan sen, suan rang, sawhthing mallai leh ngapih mallai phomrawi. (ngapih lo khal in a poi lo)
*Siti sa cia ah a parih phomciamipawl thlak in khasuan a hmin deuh tiang cawk rero lawk
*A netnak ah bawkbawn ahlep mi thlak in tidai malte rawi ih suan rero ding.
*Bawkbawn a hmin zik thlang ti ciah zawngtahmu (zawngtah pi mu lole Japan zawngtah mu) kholhfai ta ih thlak top ding.
*Ei zik zawng ah khasuan hngah lole nannan hnah ah cipmi mallai a par ah phulh sersi thei sehla a rim a thawter in ei kaa khal a thawbetter thei.
Note : Zawngtah mu a hmin deuh duh le tuan deuh ih thlak a hel deuh duh le bawkbawn hmin zik zawng ciah thlak.

Photo credit : Google Pictures. 



No comments:

Post a Comment

Facebook